Tiền trạm Tân Mai - Biên Hòa

Một hôm con đi học về, thủ thỉ với mẹ: “Mẹ ơi, mai mẹ cho con xin một ngàn để con bỏ vào heo giúp các bạn trong lớp. Các bạn đó nhà khó khăn lắm đó mẹ. Cô con nói bạn nào có một ngàn thì bỏ một ngàn, bạn nào có hai ngàn thì bỏ hai ngàn, bao nhiêu cũng được đó mẹ ơi.,,” Hôm sau đi họp phụ huynh, nghe cô giáo chủ nhiệm nói chuyện, tôi liền hẹn với cô sáng thứ sáu đi thực tế một chuyến

Trống trường vừa đổ vang kết thúc buổi học, tôi và cô chạy vội theo em, vừa đi vừa dáo dác kiếm tìm, nếu không chẳng thể nào biết được nơi em ở. Em không có nhà. Nơi ở của gia đình em là một chiếc ghe đâu đó trên sông, vừa là nơi trú thân, vừa là phương tiện sinh sống. Hằng ngày hai anh em của em tự chèo xuồng từ ghe vào bờ đi học. Hai anh em cùng bằng tuổi nhau học lớp 1.

Những chiếc xuồng đưa các em đi học từ nhà...

Tan trường, em vội thay quần áo ra bỏ vào túi nylon mang theo, trên người chỉ còn lại chiếc quần cộc, cùng với anh, chèo xuồng về. May mắn thay, tôi và cô vừa bắt kịp em khi em chuẩn bị chèo đi. Nhắn vội với cô giáo đứng đợi cùng với con, tôi vội leo xuống bờ kè, lòng đầy hồi hộp… Một người lớn không biết bơi và 3 đứa nhóc… Thôi kệ, cứ cầu xin mọi việc bằng an, giày dép còn có số nữa kia mà… 

Hai anh em Đức - Anh và bé Giang (bé gái)

Chiếc ghe dần dần xa bờ, đưa tôi sang một miền khác của cuộc sống. Tôi ngắm cảnh trên sông. Giữa trưa, trời nắng gắt, mấy đứa trẻ đen thui, đầu trần, hồn nhiên nói cười như chích chòe, thay nhau chèo ghe bằng chân ( còn tôi ngồi yên không dám nhúc nhích). “ Cô ơi, thằng Đức học giỏi lắm đó cô, được điểm mười không hà.” “Cô ơi , cô có nuôi cá không, nhà con cá bảy màu nhiều lắm, con cho cô.” “Cô ơi, con Giang nó ngủ nhiều lắm cô ơi... ha ha” “Cô ơi, ba con Giang chết rồi...” Chiếc xuồng như chao đi một chút trong khoảng không lộng gió...

“Nhà” bé Giang là nơi tôi ghé đầu tiên. Trên bàn thờ là di ảnh của ba bé. Mẹ đi làm thuê từ sáng sớm. Gia đình em phiêu bạt từ tận Sóc Trăng lên đây nhiều năm. Ba chết mất xác trong một lần đi câu, để lại người vợ cùng 3 đứa con nhỏ dại và người bà. Anh trai lớn tật nguyền trong một tai nạn làm đôi vai của người mẹ gánh gồng hơn. Cả gia đình bây giờ đang ở nhờ trên chiếc ghe của người bác - vốn cũng chẳng đỡ hơn bao nhiêu. 

Tiếp tôi là người bà gần 90 tuổi, già nua, đau yếu. Chậm rãi kể cho tôi nghe chuyện gia đình, ánh mắt bà ánh lên một nỗi tha thiết chạnh lòng người đối diện. 

Nơi bốn mẹ con em Giang ở nhờ (ảnh trái) và bà ngoại của em (ảnh phải)

“Nhà “ em Đức – Anh cách đó không xa, chỉ sau vài phút chèo là tới. Trưa nay, ba mẹ em đều có nhà cả. Ba em vừa đi đào trùng về, người còn nguyên mùi bùn đất. Anh là người dân tộc Khơ-me, dắt díu gia đình cũng từ Sóc Trăng lên đây sinh sống. Hằng ngày chi xin đi làm thuê, anh đi đào trùng ven sông Đồng Nai bán cho người đi câu cá. Một ngày của anh bắt đầu từ sáng sớm, ngâm mình trong nước ven bờ sông, trong những đám lục bình, dùng rổ vớt bùn đất lên, rây lấy trùng ra.” Hôi tanh, ghẻ chốc là chuyện nhỏ”, anh nói, “ chỉ mong có tiền nuôi con ăn học”. May mắn thay, hai đứa con ở trường rất ngoan. Cô giáo khen em Đức tuy học chậm, nhưng rất nhớ bài và chịu khó. Những điểm 8, 9, 10 nở đều đặn trên vở của em.

Hai anh em Đức - Anh cùng gia đình

Đưa tôi về lại trên chiếc ghe khi nãy, ba của hai em Đức – Anh chỉ cho tôi xem nơi anh đào trùng ven bờ sông. Anh nói, mới hôm bữa vớt trùng đụng ngay người chết đuối trên sông đó cô, nghe nói là bị chìm ghe. Tôi rùng mình lạnh hết cả người, hình ảnh của Đức ngồi chèo xuồng với nụ cười tươi tắn hiện ra trước mắt tôi…Nén một tiếng thở dài nghe lòng chênh vênh xốn xang, cầu xin lúc nào cũng trời yên biển lặng…

Ven sông- nơi ba em Đức bắt trùng làm kế sinh nhai

Mấy hôm sau, tôi còn ghé thăm được nhà một số em nữa hoàn cảnh rất éo le. Em Thiên Kim, mẹ mắc bệnh ung thư, bố không chịu nổi cái nghèo, cũng bỏ ra đi, để hai mẹ con lay lắt. Có em, ba bị ung thư, mẹ tảo tần bán rau ngoài chợ. Các em đều mới vào lớp 1, quãng đường còn rất xa và rất mông lung. Dẫu vậy, cuộc sống luôn có những điều diệu kỳ không ngờ tới. Và chính sự chung tay giúp sức của mọi người sẽ làm nên điều kỳ diệu ấy. Hãy mang đến cho các em món quà yêu thương của cuộc sống, gieo cho các em những hạt giống tâm hồn đầy lạc quan và hy vọng.

Xin mượn lời cô giáo chủ nhiệm làm lời kết. “Xin mọi người hãy cố gắng giúp đỡ các em, vì nếu không có điều ấy, các em sẽ không còn được đến trường, và xã hội sẽ có thêm những trẻ em đường phố phải vào đời sớm vì mưu sinh.”

Hương Autumn.